‘Integratie van energiezuinige oplossingen is een uitdaging’

Auteur: dr. Henk-Jan Hoekjen. Foto’s: Bart van Hoek/EGM architecten.

Hengelo kan sinds enige tijd beschikken over een prachtig nieuw stadhuis. Het eigentijdse en duurzame gebouw bestaat uit een combinatie van het bestaande, naoorlogse monumentale stadhuis en een nieuw stadskantoor. Het gebouwensemble werd ontworpen door EGM architecten en HVE Architecten. “Het rijksmonument, ontworpen door architect Johannes Fake Berghoef (1961), bleek bijzonder adaptief”, aldus een woordvoerder van EGM architecten over het monumentale stadhuis. “Hierdoor was het mogelijk het gebouw te voorzien van een open en eigentijds karakter, sfeervolle werkruimtes en een centrale stadshal met bijzondere en gerestaureerde materialisatie. Daar direct naast gelegen ligt de nieuwbouw met een dynamisch karakter en buitengewone ruimtelijkheid. Daglicht valt diep binnen en zorgt samen met duurzame innovaties en ambachtelijke lokale technieken voor een gezonde werkomgeving.”

Circulaire economie

Bij de realisatie van het nieuwe stadhuis speelde duurzaamheid voortdurend een hoofdrol. Dat begon al bij de stedenbouwkundige inpassing van het gebouw in het omringende gebied. “Het gebied transformeert van onaantrekkelijke buurt met leegstaande panden en onderbenutte terreinen naar een hoogwaardige, levendige en vooral mooie plek met nieuwe bestrating, vergroening en nieuwe ondernemers”, aldus de EGM-woordvoerder. “Een plek waar zowel het in ere herstelde stadhuis als het nieuwe stadskantoor passen binnen de circulaire economie. Zo is het casco van de nieuwbouw toekomstbestendig en voorbereid op een mogelijke transformatie naar zelfstandig kantoor of zelfs appartementencomplex. Samen met hergebruik van materialen, nieuwe materialen met lage milieubelasting en de toevoeging van zonnepanelen, duurzame installaties en een slimme koppeling met het nieuwe stadskantoor is een sterk verlaagd energieverbruik bereikt.”

Ervaring

Bij de realisatie van energiezuinige installaties speelde Croonwolter&dros een belangrijke rol. Helemaal vreemd is de betrokkenheid van het installatiebedrijf bij dit prestigieuze project niet. Croonwolter&dros loopt al meer dan 140 jaar voorop bij nieuwe ontwikkelingen. “We hebben de kennis, de ervaring en het vakmanschap om intelligente systemen en integrale, duurzame oplossingen te bedenken, te ontwikkelen, te implementeren, te beheren en te onderhouden”, zegt projectleider Richard Markink namens het bedrijf. “In Hengelo hebben we verschillende energiezuinige producten geïnstalleerd. Voor ons is dat overigens geen uitzondering; bij alle projecten die we doen speelt energiezuinigheid tegenwoordig een grote rol. We hebben veel ervaring bij het installeren van energiezuinige installaties.”
Croonwolter&dros was in Hengelo verantwoordelijk voor zowel W- als E-installaties. Markink geeft een opsomming van wat er op het gebied van elektrotechnische installaties onder meer gerealiseerd is in het stadhuis. “We waren verantwoordelijk voor de regeltechnische installatie, de warmtepomp, de aarding- en blikseminstallatie, de lichtinstallatie, de krachtinstallatie, de noodstroominstallatie, de beveiligingsinstallatie, de toegangscontrole-installatie, de brand-ontruimingsinstallatie, de DAS-installatie en de data communicatie-installatie.”

Uitdaging

Energiezuinigheid speelde hierbij zoals gezegd een grote rol. Niet vreemd dus dat er onder meer gebruik gemaakt wordt van PV-panelen. “Op het dak liggen 211 zonnepanelen totaal 71.000 Wattpiek (Wp)”, aldus de Croonwolter&dros-projectleider. “Het was eerst de bedoeling dat deze op het hoge dak zouden komen, maar vanwege ruimtegebrek zijn ze uiteindelijk op het lage dak geplaatst. Op het hoge dak konden we ze niet kwijt.”

Het zijn uitdagingen die de elektrotechnische branche ongetwijfeld bekend voorkomen: de toegenomen roep om energiezuinige gebouwen zorgt ervoor dat installateurs soms creatief moeten zijn bij het realiseren van innovatieve installaties. “Ook is het altijd een uitdaging om alle installaties te integreren in het systeem”, doet Markink een andere kritische factor uit de doeken. “Je moet je de nieuwe technieken eigen maken. Wij hebben de laatste jaren veel ervaring opgebouwd in dit opzicht.” De elektrotechnische praktijk laat telkens weer zien hoe belangrijk dat is: alleen bedrijven die voortdurend de vinger aan de elektrotechnische pols houden zijn in staat om tegemoet te komen aan de eisen die in de huidige complexe en verslimmende markt gesteld worden.

Sociale duurzaamheid

Eén van de gebouwgebonden installaties die goed moet kunnen communiceren met het gebouwbeheersysteem is de verlichting. In het duurzame stadhuis van Hengelo betreft het natuurlijk LED-verlichting. “Voor ons is dat tegenwoordig natuurlijk standaard”, aldus Markink. “We hebben ervaring met het aanleggen van LED-verlichting en de aansturing van DALI. In dit geval gaat het om LED-verlichting van Signify, het vroegere Philips. Voor wat betreft de PV-panelen hadden we in Hengelo vrijheid in de keuze: in het bestek stonden alleen de gewenste vermogens beschreven. Op basis daarvan konden we onze eigen keuze maken voor de beste en meest energiezuinige oplossing.”
Markink kijkt met tevredenheid terug op het project in Hengelo, waar trouwens ook sociale duurzaamheid tijdens het installatietraject een rol speelde. “In het kader van ‘Social return on Investment’ (SROI) hebben wij in samenwerking met Greenfox en re-integratie-expert SWB 5 procent van de loonsom succesvol ingezet met mensen met afstand tot de arbeidsmarkt”, vertelt hij.

Energierekening

Het resultaat van de inspanningen van alle betrokken partijen is een aansprekend energiezuinig stadhuis, dat in alle opzichten aan de laatste stand der techniek voldoet. Ook in het gebruik zal het stadhuis trouwens een bijdrage leveren aan de maatregelen zoals de opgetekend staan in het Klimaatakkoord. “Alle maatregelen samen besparen de gemeente ruim een half miljoen euro op de jaarlijkse energierekening”, meldt het verantwoordelijke architectenbureau. Het laat nog maar eens zien dat de inzet van slimme eigentijdse en duurzame elektrotechnische installaties – en het vakmanschap om dit op de juiste wijze te installeren – maatschappelijk van groot belang zijn.