Nederlandse e-installateurs aan de top van BIM-gebruik in Europa

BIM speelt dus steeds vaker een rol in het bouwproces, en steeds meer partijen die betrokken zijn in vroege stadia van of gedurende het hele bouwproces werken met BIM. Maar hoe zit het met partijen die vaak pas bij latere stadia van het bouwproces betrokken zijn, zoals e-installateurs? In hoeverre is de stijging van BIM-gebruik in het algemeen terug te zien in hun bekendheid met en gebruik van BIM? Hoe denkt de Nederlandse installatiewereld eigenlijk over BIM? En hoe zien Nederlandse installateurs de toekomst van BIM in hun sector?

Dit artikel is gebaseerd op informatie uit de European Electrical Installation Monitor, een continu onderzoek van USP Marketing Consultancy onder e-installateurs uit zeven landen (België, Duitsland, Engeland, Frankrijk, Polen, Nederland en Spanje). Ieder kwartaal verschijnt een monitor rapport waarvoor 825 e-installateurs ondervraagd zijn over hun economische ontwikkelingen en over een wisselend thema. De data waarop dit artikel is gebaseerd komt grotendeels uit het Q3 2021 rapport van de European Electrical Installation Monitor, dat BIM-gebruik onder e-installateurs als kwartaalthema heeft.

BIM niet bijster bekend onder Europese e-installateurs

[Plaatje gebaseerd op C1:]

Voor we inzoomen op de Nederlandse e-installateurs is het de moeite naar de rest van Europa te kijken om wat context te creëren. Vier op de tien Europese e-installateurs kent BIM, en 9% heeft er wel eens mee gewerkt of werkt zelfs steeds meer met BIM. Van alle geïnterviewde Europese e-installateurs heeft maar liefst 59% nog niet van BIM gehoord. Op Europees niveau lijkt de bekendheid van BIM onder e-installateurs dus tegen te vallen. Ook is het aantal installateurs dat BIM (wel eens) heeft gebruikt laag, al verschilt dat wel sterk per soort installatiebedrijf. Van de grote installatiebedrijven (15+ FTE) gebruikt maar liefst een kwart al BIM in Europa.

Nederland is koning der BIM-gebruik onder e-installateurs

Er zijn ook aanzienlijke verschillen tussen de zeven landen die we hebben onderzocht. Zo is BIM het minst bekend onder e-installateurs uit Spanje, waar drie kwart van hen nog nooit van BIM heeft gehoord. In België en Duitsland ligt dat percentage rond de 70%, en in Frankrijk vertegenwoordigen de e-installateurs ongeveer het Europees gemiddelde. Daarentegen zijn ongeveer de helft van de e-installateurs Polen en het Verenigd Koninkrijk bekend met BIM, en heeft zo’n 12% van hen er wel eens mee gewerkt.

[Plaatje: BIM-gebruik in NL]

Nederland staat aan de top van dit klassement. Van alle Europese e-installateurs zijn onze installateurs het meest bekend met BIM en gebruiken ze BIM ook het meest. Maar liefst 70% van de Nederlandse installateurs is bekend met BIM, een wereld van verschil ten opzichte van Spanje, dat met BIM-bekendheid onder slechts een kwart van de installateurs de andere kant van het spectrum vormt. In Nederland wordt BIM inmiddels al gebruikt door bijna een kwart van de e-installateurs.

Voor kleine Nederlandse installateurs is er nog weinig vraag naar BIM

Net als in Europa zijn er ook in Nederland grote verschillen tussen installatiebedrijven. Slechts de helft van de kleine installateurs (1-4 FTE) in Nederland kent BIM, en 10% gebruikt het ook. Daarentegen gebruikt maar liefst 41% van de grote installatiebedrijven BIM.

[Plaatje: BIM gebruik in NL; split per company size]

Op zich is dat niet zo vreemd, want het vereist een behoorlijke investering in tijd en geld om te beginnen met BIM. Hoewel ook de meeste kleine installateurs daar niet direct door worden afgeschrikt, moet een dergelijke investering wel de moeite waard zijn. Dat lijkt voor de kleine installateurs de grootste horde te zijn om te beginnen met BIM: het gebrek aan vraag van klanten.

Kleine installateurs doen nu eenmaal kleinere projecten, en daarin wordt minder met BIM gewerkt. Van de kleine installatiebedrijven geeft bijna een derde aan dat hun projecten te klein zijn om met BIM te beginnen. Een kwart geeft aan dat het geen voordelen heeft voor hun bedrijf, en 19% geeft aan dat ze niet beginnen met BIM omdat ze een te klein bedrijf zijn. Grote installatiebedrijven zijn daarentegen vaker betrokken bij grote projecten, en daar wordt vaker BIM in gebruikt wat de investering meer de moeite waard maakt.

De voordelen van BIM

Hoewel de investering in tijd en geld om te beginnen met BIM wordt gezien als een grote horde, zien Nederlandse installateurs zeker ook de voordelen en relevantie van BIM in. In het algemeen hechten de installateurs waarde aan de mogelijkheden om in BIM uit een 3D model van een installatie 2D tekeningen te genereren om mee te werken. Bovendien zien ze de meerwaarde van 3D visualisaties en animaties van installatiesystemen. 

Daarnaast zien installateurs voordelen die meer te maken hebben met planning en samenwerking, en verbonden zijn met bredere trends in de bouw. Zo maakt werken in BIM volgens de installateurs een zeer nauwkeurige inventarisering en planning van benodigde materialen, gereedschappen en manuren mogelijk. Bovendien kan je al in een vroeg stadium van het proces zien waar er conflicten zijn tussen elektrische systemen en andere onderdelen van het ontwerp. Deze eigenschappen van BIM maken planning efficiënter en reduceren faalkosten. In tijden van stijgende materiaal- en arbeidskosten zijn dat belangrijke voordelen.

 Toekomst van BIM volgens de Nederlandse installateur

Er worden veel voordelen van BIM gezien door e-installateurs, maar die voordelen bepalen niet enkel of ze met BIM starten. Belangrijker is, zoals we eerder zagen bij de kleinere installatiebedrijven, de vraag van klanten. Als het aantal BIM projecten groeit zullen meer installateurs beginnen met BIM en stijgt dus het percentage installateurs dat met BIM werkt.

Het percentage projecten waarin BIM wordt gebruikt hebben we onder architecten in Nederland de afgelopen twee jaar bijna niet zien groeien. Op zich is dat niet vreemd. Beginnen met BIM vereist een investering, en de afgelopen twee jaar van pandemie en onzekerheid nodigden daar niet echt toe uit. Wel verwachten architecten dat BIM gebruik weer zal aantrekken.  

[plaatje BIM-gebruik forecast NL]

E-installateurs verwachten ook een stijging van BIM-gebruik, al is het wel een gestage. Momenteel gebruikt ongeveer een kwart van de Nederlandse e-installateurs BIM, en de verwachting is dat dat in 5 jaar zal stijgen naar ongeveer een derde. Gezien de ruime voorsprong in BIM-gebruik die Nederlandse installateurs al hebben ten opzichte van hun Europese collega’s, en gezien de verwachting dat het percentage BIM projecten in Nederland weer zal stijgen, is het vrijwel zeker dat Nederland voorlopig koning der BIM-gebruik zal blijven.

USP Marketing Consultancy BV is een marktonderzoeks- en adviesbureau dat onderzoek verricht naar en adviseert rond vraagstukken op het gebied van bouw, vastgoed en installatie. USP is continu actief in deze branches en werkt voor veel toonaangevende marktpartijen zoals brancheorganisaties, uitgevers, kennisinstituten, fabrikanten, handelsorganisaties, bouwbedrijven en installateurs. De installatiesector kenmerkt zich door ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid en energiebesparing, ontwikkeling van nieuwe producten en concepten en het alsmaar belangrijker worden van de marketingfunctie. Voor meer informatie over USP; www.usp-mc.nl.