Ouderwetse stoppenkast is gevaarlijk
Tekst: Techniek Nederland en Ton Brands
Foto: Techniek Nederland
Oude stoppenkasten zijn mogelijk niet ontworpen om de elektrische belasting te verwerken die moderne huishoudens en apparaten vereisen. Dit kan leiden tot oververhitting en brandgevaar. Wanneer een elektrotechnische installatie bijvoorbeeld wordt uitgebreid met zonnepanelen, een inductiekookplaat, een warmtepomp en een oplaadpunt voor de elektrische auto, is een traditionele stoppenkast in veel gevallen niet meer toereikend. Ook energieopslag met thuisbatterijen is in combinatie met een gedateerde installatie niet mogelijk. Verouderde installaties zijn vooral te vinden in oude stadswijken.
Risico’s
“Oude stoppenkasten maken vaak gebruik van smeltzekeringen in plaats van moderne zekeringen of automatische zekeringen. Smeltzekeringen kunnen gevaarlijk zijn omdat ze handmatig moeten worden vervangen, wat het risico op elektrische schokken vergroot als ze verkeerd worden behandeld”, aldus Henk Altena van het gelijknamige installatiebedrijf uit Amsterdam. Altena wijst op een ander gevaar van de oude meterkasten: “Oude stoppenkasten hebben meestal geen aardlekschakelaars. Deze schakelaars zijn essentieel voor het detecteren van lekstroom en het voorkomen van elektrocutie. Moderne elektrische installaties vereisen doorgaans aardlekschakelaars voor extra veiligheid.”
‘Ga in geen geval zelf ‘rommelen’ in de meterkast. Dat is echt onverantwoord. Raadpleeg een professional’
Altena noemt nog een risico: verouderde bedrading die niet voldoet aan de huidige elektrische normen. Hij pleit ervoor om in geen geval zelf te gaan ‘rommelen’ in de meterkast. “Dat is echt onverantwoord. Raadpleeg een professionele elektricien en laat indien nodig een oude stoppenkast vervangen door een modernere groepenkast met automatische zekeringen, aardlekschakelaars en andere veiligheidsvoorzieningen.” Hans Koning uit Rotterdam heeft een eigen ET-installatiebedrijf. De ZZP’er ziet ‘toch wel elke week’ een stoppenkast die direct of indirect gevaar oplevert. Maar ook na vervanging van een oude groepenkast voor een moderne variant ben je er nog niet volgens Koning: “Periodieke elektrische inspecties zijn eveneens belangrijk. Op die manier blijft de elektrische installatie up-to-date en veilig.”
Méér elektrische apparatuur
Meterkasten met daarin ‘stoppen’ (losse zekeringen van porselein) dateren van vóór 1990. Sindsdien zijn we in onze woningen steeds meer elektrische apparaten met een hogere energievraag gaan gebruiken. De laatste jaren zijn daar in en om veel woningen nog warmtepompen en oplaadpunten voor een elektrische auto bij gekomen. Inmiddels wekken veel huishoudens bovendien duurzame energie op met zonnepanelen. Elektrotechnisch specialist John van Vugt van brancheorganisatie Techniek Nederland constateert dat de stoppenkast op die toenemende elektrificatie niet berekend is. “De meterkast is een belangrijke ruimte in elke woning. Wanneer daar iets misgaat dan kan dat tot gevaarlijke situaties leiden, van stroomuitval tot brand. De bedrading van oude stoppenkasten is niet geschikt voor het aansluiten van apparaten met grotere vermogens. Door overbelasting ontstaat oververhitting waardoor onderdelen kunnen uitvallen, kabels kunnen doorbranden en er kan uiteindelijk zelfs brand ontstaan in de meterkast.”
Moderne groepenkast
Als een woning zonnepanelen, een oplaadpunt voor de elektrische auto en/of een warmtepomp krijgt, is het volgens Van Vugt belangrijk dat de eigenaar zich goed laat adviseren. Een erkend installateur die lid is van Techniek Nederland kan vaststellen of vervanging van de stoppenkast door een groepenkast met automatische zekeringen nodig is. Een moderne groepenkast is geschikt voor apparaten die stroom opwekken, opslaan en terugleveren aan het elektriciteitsnet. Ook zijn ze geschikt voor de toepassing van moderne energiemanagementsystemen die het energieverbruik in een woning of wijk optimaliseren. Een moderne groepenkast schakelt automatisch op basis van de energievraag en schakelt uit bij overbelasting.
Recyclen
Oude stoppenkasten moeten niet zomaar in de container verdwijnen. Vaak zijn er nog waardevolle materialen zoals koper en kunststof die kunnen worden hergebruikt. Een erkende installateur zorgt voor het verantwoord afvoeren van alle materialen waardoor de waardevolle materialen een tweede leven kunnen krijgen.
Ook Techniek Nederland vindt dat een periodieke inspectie van de meterkast verplicht zou moeten zijn wanneer een apparaat met veel vermogen wordt geïnstalleerd of een installatie die duurzame energie opwekt. Van Vugt: “Zo’n inspectie van de meterkast voorkomt schade, ongevallen en letsel ten gevolge van gebreken in de meterkast. Zo houden we de energietransitie op koers.” De meterkastkeuring is onderdeel van een APK voor alle technische installaties in woningen. Techniek Nederland is groot voorstander van zo’n APK voor woningen.
