Samenwerking cruciaal voor een kansrijke toekomst

Tekst: Roelof Dalhuizen
Foto’s: Gerd Altmann en Techniek Nederland

De Nederlandse samenleving staat aan de vooravond van enorme transities. Bij vrijwel alle uitdagingen speelt techniek een sleutelrol. Om zicht te krijgen en te houden op de belangrijkste ontwikkelingen voor Nederland en de technieksector op weg naar 2030 hebben partijen uit de technieksector een nieuwe toekomstverkenning uitgevoerd. Dit onderzoek is op 28 september 2022 gepresenteerd. Naast het overkoepelende thema ‘Toekomstbestendigheid’ zijn er vijf thema’s geïdentificeerd die de grootste impact hebben op de technieksector en haar rol binnen Nederland, op weg naar 2030. De drie thema’s ‘Overal en altijd energie’, ‘Gezond, schoon en veilig’ en ‘Circulaire wereld’ kunnen worden beschouwd als de grootste maatschappelijke opdrachten van dit moment. De thema’s ‘Volwassen digitalisering’ en ‘Human capital’ zijn cruciaal als basis voor een toekomstbehendige bedrijfsvoering binnen de technieksector.

Handvatten

Maren de Weerd, Dura Vermeer, Divisie Techniek over Connect2030: “Ik verwacht dat het rapport handvatten gaat geven, waarbij we als bedrijven kunnen gaan samenwerken naar hopelijk een duurzame toekomst. Als ik kijk hoe dat werkt bij mijn vakgebied – ik zit bij Dura Vermeer Techniek, Installatietechniek – dan merken wij dat er gewoon grote vraagstukken zijn die we niet in ons eentje kunnen aanbieden.”

‘Als we het in ons eentje gaan proberen, is het heel moeilijk om de doelen waar te maken’

Aantrekkelijk

Jan van der Doelen van Bouw en Techniek ING gaat in op de rol van jonge werknemers: “Je moet zorgen dat het jonge talent in de gaten heeft dat het hartstikke leuk is om techniek te willen doen. Aan de andere kant moet je als werkgever zodanig aantrekkelijk zijn, dat die jongeren, die inmiddels heel veel keuzes hebben om hun talent te gaan inzetten, dat ze dat ook echt bij jou bewust willen gaan doen. Je hebt het gewoon nodig, het is geen vrijblijvendheid. Die combinatie draagt in ieder geval bij aan die toekomstbestendigheid.” Van der Doelen vervolgt: “We willen graag, onder andere met behulp van de content in dit rapport, het gesprek aangaan met klanten die allemaal vragen hebben in de trant van ‘Wat moet ik morgen anders gaan doen om uiteindelijk die toekomstbehendigheid – behendig zijn voor de toekomst – georganiseerd te krijgen in mijn bedrijf?’”

Kwetsbaarheid

Harold Lever is voorzitter van de vakgroep Ondergrondse Netwerken en Grondwaterbeheer bij Bouwend Nederland. “Wat me uiteindelijk het meeste bijbleef, was de invalshoek van kwetsbaarheid. We zitten zo vaak vanuit ons eigenlijk te denken, dat we weten hoe het moet en wat er moet gebeuren – dat is voor mijzelf ook een les, ik ben vaak iemand die vindt wat hij vindt. Dan heb ik ook gelijk. Maar ja, als iemand anders dat ook heeft, bereiken we elkaar niet. Soms moet je dat loslaten om elkaar te vinden. Dat is wat ik uit Connect2030 haal.” Lever merkt verder op: “Als er een monteur vertrekt, komt er 0,8 monteur voor terug. Vroeger was het voor monteurs buiten discussie: je werkt fulltime. De monteur van nu en van morgen wil ook ruimte voor z’n eigen gezin en privéleven. Die wil vier dagen in de week werken en zo zijn er wel meer dingen die aan het verschuiven zijn. Als we daar niet op inspelen, bereiken we nooit de capaciteit en de mensen, het vakmanschap dat we nodig hebben om de transitie te realiseren.”

Andere aanpak

“Energietransitie is een van de grote opgaven die we op dit moment hebben”, aldus Geeke Feiter, directeur van het Verbond van Verzekeraars. “We zien aan de verzekeraarskant dat we erin moeten duiken en er verstand van moeten krijgen. Ik denk dat de technieksector dat net zo hard moet doen, wil je nog meedoen in de energielevering van Nederland. Je zult je moeten verdiepen in wat dit betekent en hoe je daarvan een onderdeel kunt uitmaken.”

Tanja Hulst, Be an Engineer bij Hogeschool van Amsterdam: “We krijgen te maken met minder mensen, meer doen. Dat betekent dat je dingen significant anders moet aanpakken. Of het nou je businessmodel, je werkwijze of het opleiden is. Het betekent echt op een andere manier organiseren, op een andere manier werken, op een andere manier naar vraagstukken kijken. Daar zitten dus ook heel veel ondernemende vaardigheden in die nodig zijn voor deze branche.

‘Soms moet je het eigen gelijk loslaten om elkaar te vinden’

Inspiratie en integratie

Ferdi Licher, directeur Bouwen & Energie van het ministerie van BZK: “Hoe kom je van traditionele techniek, het plaatsen van cv-ketels in woningen, naar een wereld waarin alles circulair is, alles met hernieuwbare energie gaat, alles meer geïntegreerd en digitaal gerealiseerd moet worden? Die inspiratie hebben we denk ik heel hard nodig.”

“We hebben het vaak over digitalisering, maar het rapport laat heel goed zien hoe digitalisering op vele facetten eigenlijk een rol speelt. Digitalisering is niet alleen van toepassing op een stukje systeem of data, maar biedt integraal ondersteuning bij heel veel thema’s. Het rapport brengt al die thema’s in verband en dat vind ik uitstekend gedaan. Vaak hebben we het over een thema apart: circulariteit of over energiezuinigheid. Het rapport zorgt echt voor integratie”, vertelt Marleen Prins, CEE bij technisch dienstverlener Equans.

Strategie

“Ik denk dat het vooral ligt aan het samenwerken. De ideeën van Connect2030 zijn natuurlijk heel mooi, maar als we dat in ons eentje gaan proberen dan is het heel moeilijk om de doelen daadwerkelijk waar te maken”, aldus Sem de Jong, student en winnaar van de Techathon 2021.

Doekle Terpstra, Voorzitter Techniek Nederland: “Dit rapport kan helpen om met de ondernemers ook het gesprek te voeren over vragen als: ‘Welke strategie is voor mij nou eigenlijk belangrijk? Wil ik klein blijven, wil ik groot worden? Wil ik bepaalde dingen afstoten?’”

Meer informatie

Naast het volledige rapport van de toekomstverkenning Connect2030 is er een verkorte versie. Deze interactieve samenvatting is eenvoudig leesbaar op tablet, laptop of PC en gemakkelijk doorklikbaar. Op die manier kunnen belangstellenden snel navigeren tussen de verschillende thema’s naar de voor hen meest interessante onderwerpen. Deze interactieve samenvatting is het best te bekijken in combinatie met ‘Mijn Conncet2030’, dat het mogelijk maakt om een persoonlijke lees-meer-lijst van de thema’s, trends en factoren te maken waarin iemand zich wil verdiepen. In de interactieve samenvatting staat uitgelegd hoe deze lijst ‘Mijn Connect2030’ is samen te stellen.

Connect2030 is opgesteld in opdracht van Techniek Nederland, Wij Techniek, ISSO en TVVL. Naast een Nederlandse is er ook een Engelstalige versie beschikbaar. Meer informatie: www.startmetconnect.nl/connect2030.