Auteur: Ing. M. de Wit – Blok

‘Technologie Thuis Nu!’ is een project dat OTIB twaalf jaar geleden startte. Hierin is gewerkt met modelwoningen die zijn voorzien van domotica-oplossingen om bepaalde doelgroepen langer thuis te kunnen laten wonen. Bijvoorbeeld mensen met een visuele beperking, COPD (luchtwegaandoeningen), mobiliteitsproblemen en (dementerende) ouderen waartoe ook vitale 50+-ers behoren. In totaal hebben zo’n 55.000 professionals en scholieren de woningen bezocht en zijn er ook themadagen georganiseerd voor bijvoorbeeld het Longfonds.

Sven Asijee, directeur van OTIB: “Omdat wij als OTIB vooral aanjager en initiatiefnemer zijn, is besloten dit project na twaalf jaar niet meer onder ons beheer door te zetten, maar nieuwe initiatieven te ontwikkelen. Dit heeft geleid tot een virtuele woonwijk die tijdens de slotconferentie op 20 september officieel is geopend met een eveneens virtuele sleutel.”

Virtuele woonwijk

De virtuele woonwijk is voor iedereen toegankelijk via www.otib.nl/virtuelewoonwijk. De website biedt de bezoeker de mogelijkheid om via het scherm van een computer, tablet of smartphone de woningen van binnen te bekijken. Hier ziet hij de technische oplossingen waarover hij via overlays (hotspots) meer informatie kan inwinnen. Op korte termijn komen ook doelgroepgebonden hotspots beschikbaar. Hiermee kunnen bijvoorbeeld installateurs extra informatie krijgen over de technische aspecten en zorgverleners juist over het gebruik. Via een virtuele rondleiding komen de doelgroepen terecht bij alle relevante hotspots. Daarnaast is het mogelijk via een app in combinatie met een Oculus Go Bril ook om ‘echt’ in 3D door de woningen te lopen.

Projectleider Peter Smulders: “De woningen in de virtuele woonwijk zijn gebaseerd op bestaande bouwtekeningen en afgestemd op dezelfde doelgroepen als de fysieke woningen. Het grote voordeel is dat ze met een internetverbinding door iedereen op afstand en vanaf iedere locatie zijn te bezoeken. Daarnaast biedt het virtuele karakter de mogelijkheid om eenvoudig updates toe te voegen. De ontwikkelingen in de techniek gaan immers snel en hoe mooi is het wanneer je daarin helemaal ‘bij’ kunt blijven. Ook kunnen we relatief eenvoudig woningen bijbouwen en willekeurig combinaties uitproberen zonder daarvoor hoge kosten te genereren door het daadwerkelijk aanleggen van de installaties. Experimenteren met mogelijkheden is hiermee aanzienlijk eenvoudiger.”

Een nadeel zal natuurlijk altijd blijven dat de bezoeker niet echt in de woningen rondloopt en fysiek gebruik maakt van de technische oplossingen. Een leerling verpleegkundige kan bijvoorbeeld niet oefenen met tillen en een installateur voelt niet daadwerkelijk dat hij kabels aansluit of een monitor ophangt. Smulders: “Anderzijds moet je niet vergeten dat de woningen oorspronkelijk zijn bedoeld om technici, zorgprofessionals en jongeren meer inzicht te geven in de technologische mogelijkheden om langer zelfstandig thuis te wonen, níet om hun beroep daadwerkelijk te oefenen. De virtuele woonwijk biedt wat dat betreft het optimale antwoord.”

Secondlife woningen

Tijdens de slotceremonie klonk uit vele monden toch ook een zekere spijt dat de fysieke modelwoningen zouden verdwijnen. Om die reden is OTIB op voorhand al aan tafel gegaan met verschillende partijen die de woningen mogelijk kunnen overnemen. Eén van deze partijen is het ROC Midden-Nederland. Robert Koch, directeur van de Tech Campus: “Op dit moment is er nog geen definitieve beslissing genomen over de overname. We hopen hierover in november definitief uitsluitsel te geven want het sluit namelijk naadloos aan bij ons Future Care Lab. Wanneer het doorgaat, zullen de woningen overgaan naar Nieuwegein. Wij continueren vervolgens het volledige programma dat OTIB draaide. Daarbij zullen studenten van de Tech Campus de woning permanent onderhouden en vernieuwen en leerlingen van het VO zullen in het kader van Sterk Techniek Onderwijs kennismaken met domotica.”

Voorbeelden van domotica toepassingen

De verschillende installaties in de modelwoningen zijn indertijd onder andere aangelegd door Leertouwer. Djowi Derks is één van de betrokkenen en geeft aan: “De techniek biedt in deze woningen veel voordelen qua veiligheid, communicatie, detectie en comfort. Het interessante aan dit project is dat de oplossingen echt vanuit de problematieken zijn bedacht. Niet vanuit de techniek. Daarom zijn er zowel technische, bouwkundige als praktische oplossingen gerealiseerd.”

In één van de woningen zijn apparaten met elkaar gekoppeld die uitschakelen in het geval van een alarm. Op dat moment worden alle geluiden, bijvoorbeeld van audio of stofzuiger, maar ook brandgevaar van een kookplaat weggenomen. Verder schakelt alle verlichting aan om de zorgprofessional te ondersteunen.

Soms zijn de oplossingen ook kinderlijk eenvoudig. Derks: “Het is bekend dat mensen met dementie bij het zien van een jas in combinatie met een voordeur, getriggerd kunnen worden om de woning te verlaten. Door ervoor te zorgen dat er altijd een gordijn voor de deur en de kapstok hangt, is deze prikkel te elimineren wat de woning veiliger maakt.”