Future Lighting 2023: de mens centraal

Tekst: Martin Bongers
Foto’s: Easyfairs

Melanie Coomans, marketingmanager van Easyfairs, concludeert dat het event ‘staat als een huis’. Het was zelfs dubbel zo groot als de vorige keer. Coomans: “De verlichtingsindustrie heeft Future Lighting nu wel volledig omarmd, daar zijn we als eventorganisator erg trots op.”

Het aantal bezoekers en standhouders was bewust beperkt gehouden. Volgens Coomans “ging het niet om het aantal, maar om de kwaliteit.” Dus geen overvloed aan producten, geen massa’s onduidelijke bezoekers. Er moest ruimte zijn om rustig met elkaar van gedachten te wisselen, om duurzame contacten te leggen.

John de Joode, voorzitter van de Nederlandse Stichting voor Verlichtingskunde (NSVV), was er achteraf duidelijk over: “Het was een doorslaand succes.”

Compacte opzet

De kleinschalige opzet werd door de deelnemers op waarde geschat. Leon van Warmerdam, als lichtadviseur actief voor musea en theaters, beaamt dat. “Heel prettig dat het zo compact was. En dat ‘sales’ bij de meesten geen prioriteit had. De bedrijven die er waren, die hadden echts iets te vertellen. Je zag vooral ontwikkelaars en makers, mensen waarmee je kennis kunt uitwissen, waarmee je de diepte in kan gaan.”

‘We vierden het licht, samen met de branche’

Gerben den Besten, marketing manager van Helvar, vond het een goed georganiseerd event, ook voor hem als exposant. “De combinatie beurs en kennisgedeelte was ook erg leuk. De bezoekers hebben dan altijd wat te doen. En de kwaliteit van die bezoekers was inderdaad top. Iedereen die langs de stand liep, was of een relatie of een potentiële klant.”

John van Vugt, van Techniek Nederland: “De relevantie van het event was dat alle partijen in de keten elkaar konden ontmoeten. Dat daar tijd en gelegenheid voor was. Vaak zie je veel te grote beurzen. Dan zie je door het bomen het bos niet meer. Dus als je in de verlichtingssector actief bent, dan was dit wel een event waar je bij moest zijn.”

De deelnemers en bezoekers waren dus eensgezind: goed dat iedereen puur voor de inhoud kwam. ‘Netwerken en kennisdelen’, daar ging het om. Dat leidde ertoe dat alle marktpartijen acte de préséance gaven. Met of zonder stand, of als bezoeker. Willem Dammers, CEO van Trilux Benelux en bestuurslid van de Nederlandse Licht Associatie (NLA): “Ik kan er alleen maar positief over zijn: we vierden het licht, samen met de branche.”

Verlichting is maatwerk

59 Exposanten toonden hun paradepaardjes. Niet alleen ‘de grote jongens’ zoals Helvar, Trilux, Signify en ETAP, maar ook kleinere spelers kregen nu een platform voor innovatieve verlichtingsoplossingen. Een zeer divers aanbod al met al, wat ook gold voor het kennisprogramma: zo’n twaalf experts lieten hun licht schijnen op uiteenlopende thema’s als wet- en regelgeving, smart buildings, human centric lighting, artificial intelligence (AI), gezondheid en welzijn.

Alles bij elkaar was het fascinerend om te ontdekken op welke uiteenlopende manieren licht een rol speelt binnen alle verschillende domeinen zoals zorg, ‘kantoren’, retail, overheid of onderwijs. Of je het nu hebt over verlichting voor een kantoor, een ziekenhuis of een museum, elke discipline heeft z’n eigen problematiek en vraagt dus om een specifieke oplossing. Maar als Future Lighting íets duidelijk maakte, was het wel dat de stand van de techniek inmiddels zo ver is, dat er inderdaad op maat verlicht kan worden – zelfs tot op het meest individuele niveau.

Verlichting is een vak

Leon van Warmerdam, van Lichtpunt Theatertechniek, liet aan de hand van een case zien dat moderne lichttechnologie hele grote stappen maakt. Nog maar een paar jaar gelden immers, was het Scheepvaartmuseum in Amsterdam voorzien van LED. Leon: “Kort geleden inderdaad, maar toch was het niet veel meer dan wat wij nu LED noemen. Gewoon: gloeilampen vervangende verlichting, zonder enige intelligentie, zonder enige visie.” Volgens Leon gaat de ontwikkeling zo snel, dat de wet van de remmende voorsprong voortdurend op de loer ligt. “Een simpel voorbeeld: dat museum heeft enorme witte, gestucte muren. Als je daar tien LED strijklichtlampen opzette, was het resultaat eigenlijk dramatisch. Geen twee lampen gaven hetzelfde effect. We zijn nu nog maar een paar jaar verder, maar nu kunnen we met geavanceerde software en gekalibreerde LEDs alles op elkaar afstemmen, zorgen dat elke lamp dezelfde intensiteit heeft.”

‘Licht is een vak. Een high tech vak’

Musea en theaters vragen sowieso om speciale oplossingen. We hebben er immers niet alleen te maken ment medewerkers of bezoekers – zoals in elk gebouw – maar hier vraagt zo’n gebouw, meestal een monument, zelf ook om een speciale uitlichting. En de objecten binnen ook. Kortom, mensen, gebouw, objecten… alles moet in evenwicht zijn. Leon: “Licht is steeds meer een vak. Een high tech vak.”

Helvar had, ter illustratie, op de beurs een mini-hotelkamer ingericht (“Hotels zijn een opkomende markt”). Gerben den Besten demonstreerde daarmee hoe een ruimte ‘meebeweegt’ en ‘meedenkt’ met de bezoeker: deur open, licht aan. Maar ook gordijnen automatisch open, als er nog daglicht is.

Door data te verzamelen en te interpreten, met name de patronen die te maken hebben met de aanwezigheid van gebruikers, kan een lichtmanagementsysteem leren ‘welke knoppen aan of uit moeten’. Licht treedt op die manier langzaam maar zeer zeker de wereld van AI binnen.

“Maar uiteindelijk gaat het er om dat we als branche een gezonde ruimte creëren”, zegt Den Besten. “Mensen moeten zich prettig blijven voelen.”

Next step

Ook Willem Dammers (Trilux en NLA) ziet daarin de missie van de lichtbranche. Dat alles qua normen oké moet zijn, is vanzelfsprekend. “Maar daarmee begint het pas. Een gezonde, fijne en veilige omgeving creëren, waar talenten graag in willen werken, daar moeten we zorgen.”

‘Vroeger moest de gebruiker zich aanpassen aan het pand. Nu is dat andersom’

Dammers liet het tijdens zijn keynote zien, aan de hand van zijn project Tripolispark. Met enige trots zegt hij daarover: “Niet meer te herkennen, dat oude gebouw. Ik denk dat het nu ‘t slimste gebouw is wat er op de markt is.”

Net als bij Den Besten wordt de verlichtingsinfrastructuur er ingezet om, via sensoren in armaturen, parameters te verzamelen over de bezettingsgraad per ruime. Het gebouw weet daardoor exact waar en hoeveel gebruikers er zijn. En met die wetenschap wordt niet alleen het licht op maat aangepast, maar ook het klimaat, de temperatuur, de ventilatie, de rolluiken… “Kijk”, zegt Dammers, “vroeger moest de gebruiker zich aanpassen aan het pand. Nu is dat andersom.”

Volgens Dammers is echte AI the next step. “Op dit moment zijn we als branche in staat om data real time te verzamelen, te interpreteren en via dashboards een gebouw te laten aansturen. De volgende stap is dat we dat aansturen overlaten aan AI – en dan gaat er nog veel meer mee gebeuren!”

Toekomstvisie

Future Lighting: wat Dammers betreft mag het nog veel meer over toekomst gaan. “Producten… hm. Die laten toch vooral de status quo zien. We moeten misschien minder producten laten zien, en meer toekomst.” Dammers zou bijvoorbeeld best een stand willen zien waar je met VR-brillen virtueel in je eigen pand rondloopt en dat je dan verschillende lichtoplossingen kunt zien. “Een beetje meer emotie en beleving dus, niet alleen techniek. Techniek moet het instrument blijven, het hulpmiddel om iets anders te bereiken. Het gaat dan om het effect van licht op mensen, in termen van welzijn, gezondheid en productiviteit.”

De verlichtingsindustrie heeft Future Lighting omarmd. Het event zal de komende jaren ongetwijfeld een boost geven aan deze bedrijfstak, die zich tijdens gebouwontwerpen steeds nadrukkelijker manifesteert – en terecht. Van Warmerdam: “Nederlands licht loopt internationaal voorop. In het buitenland kom je veel Nederlandse ontwerpers tegen. Of neem alleen al een producent als

CLS Led, zij exporteren naar meer dan vijftig landen.” Nederlanders hebben volgend Dammers een bewezen trackrecord, ze zijn kritisch en hoog opgeleid. “De erfenis van Philips Lighting laat zich op de een of andere manier nog steeds gelden. Dit koesteren en uitbouwen, dat kan ons internationaal leidend houden.”

Hoe dan ook, 34 van de 59 exposanten hebben al toegezegd er in 2024 weer bij te zijn. Die derde editie vindt dan plaats op 20 & 21 november 2024 in Gorinchem.

Voor meer informatie en het terugkijken van de keynotes: https://www.future-lighting.nl/programma/.