Een reis door de tijd met KNX

Installateur en systeem integrator van het eerste uur is Johan van Bochove van Leertouwer. Van Bochove weet het moment dat hij de eerste KNX-toepassing aanlegde bij Kasteel de Vanenburg nog goed. “De locatie bevat verschillende losstaande gebouwen voor hotel, restaurant, congrescentrum en trouwlocatie. De eigenaar zocht naar een manier waarbij de receptiemedewerker direct een waarschuwing kreeg als de cv-installatie van de externe gebouwen in storing ging.”

Storingsmeldingen

Van Bochove verbond de cv-ketel via KNX met een paneel met storingslampjes die oplichtte op het moment dat er een storing was. Daar bleef het niet bij; in de jaren daarna koppelden Van Bochove en zijn collega’s verschillende andere installaties van diverse gebouwen in de omgeving aan elkaar. “In 2003 breidden we het systeem uit met de weergave van de temperaturen in de externe gebouwen”, vertelt Van Bochove. “In 2004 voegden we daar visualisatie voor de storingsmeldingen en temperatuurweergaven aan toe. Ook koppelden we in 2008 de alarmmeldingen van de inbraak- en brandmeldinstallaties van de omliggende gebouwen en de woningen van de eigenaar en zijn zoon aan het systeem. Meldingen kwamen zowel binnen bij de visualisatie van het beveiligingssysteem, waarvoor 24 uur per dag een beveiliger aanwezig was, als per sms op de telefoon van de beveiliger.”

KNX Award

De gebruikte technieken die via KNX aan elkaar werden gekoppeld, waren bij de start van het project hun tijd vooruit. “Het op afstand koppelen van installaties aan een centraal systeem was in die tijd vrij nieuw”, beaamt Van Bochove. “Doordat we in de jaren na onze eerste werkzaamheden functies bleven toevoegen was het hotel in die tijd op het vlak van techniek echt hypermodern.” Dat het hotel met de toenmalige techniek op het vlak van gebouwautomatisering tot de koplopers hoorde, blijkt ook wel uit het feit dat systeemintegrator Leertouwer in 2005 de nationale KNX Award won met het project. De leden van de KNX Userclub, de voorloper van KNX Professionals, kozen destijds onder andere voor het project van Leertouwer vanwege de meerwaarde voor de klant, het gebruik van nieuwe componenten en innovatieve, softwarematige oplossingen.

Organisatorische veranderingen

Vandaag de dag is het centrale systeem van Kasteel de Vanenburg niet meer aan alle losse gebouwen en woningen in de omgeving van het hoofdgebouw gekoppeld. “Sinds 2011 wisselde het hotel en de evenementenlocatie van eigenaar, waardoor de verbinding met de woningen niet meer gewenst was. Dit resulteerde weer in de afkoppeling van de installaties in die gebouwen met het gebouwautomatiseringssysteem van het hotel. Dat is natuurlijk heel jammer, maar de werkzaamheden en het afkoppelen zelf waren door het gebruik van KNX een fluitje van een cent.”

Blijven koppelen

Ondanks de veranderingen bij Kasteel de Vanenburg bleef Van Bochove betrokken en mocht hij nog verschillende installaties met elkaar verbinden bij het hotel, restaurant congrescentrum en de trouwlocatie. Zo koppelde Van Bochove in 2008 de audiovisuele installaties binnen de verschillende zalen van de evenementenlocatie aan het gebouwbeheersysteem. Toen in 2015 de lampen aan vervanging toe waren, verving de systeem integrator de bestaande verlichting voor ledverlichting, die ook direct werd verbonden met het gebouwbeheersysteem. In 2005 ging Van Bochove naar het hotel in Putten om een bijzondere wens te realiseren. “In een van de vergaderzalen hangen ter decoratie kroonluchters. Het hotelmanagement vroeg ons om een speciaal mechanisme te installeren waarmee deze kroonluchters met een afstandsbediening hoger of lager konden worden gepositioneerd. Deze nieuwe installatie is toen ook direct aangesloten op het centrale systeem waarmee de andere installaties zijn gekoppeld.” Momenteel werken Van Bochove en zijn collega’s aan het koppelen van verschillende installaties via KNX in een nabijgelegen kenniscentrum, dat in het verleden deel uitmaakte van De Vanenburg.

Compatibiliteit

Doordat er de afgelopen 23 jaar geregeld nieuwe installaties moesten worden gekoppeld aan het centrale besturingssysteem bij de receptie, was het flexibele karakter van KNX onmisbaar. “Die flexibiliteit is wel het mooie van KNX”, meent Van Bochove. “Dat alles met elkaar kan praten. Met bijna 500 aangesloten fabrikanten die allemaal producten voor KNX maken, zijn de mogelijkheden qua installaties die je kan aansluiten enorm. Verder is ook veiligheid een onderwerp dat serieus wordt opgepakt. Dat moet ook, als je zoveel installaties met elkaar koppelt aan een internetverbinding.”

“Maar voor zulke langlopende projecten als Kasteel de Vanenburg is compatibiliteit en toekomstbestendigheid het belangrijkste. Ik moet er niet aan denken dat een protocol of standaard niet meer wordt ondersteund, en je een systeem helemaal moet ombouwen of vernieuwen! Toen we voor het eerst KNX toepasten bij Kasteel de Vanenburg programmeerden we dat met ETS2. Daarna kwam ETS3, vervolgens ETS4 en nu zijn we alweer aangekomen bij ETS5. We zijn inmiddels 23 jaar en 3 programmeersoftwarepakketten verder, maar die verschillende softwareprogramma’s waren en zijn allemaal compatibel met elkaar, en dat geldt ook voor de producten. Of ze nu in 1997 of in 2019 zijn geïnstalleerd. Dát vind ik de kracht van KNX. Als ik nu iets wat met ETS2 is geprogrammeerd met ETS5 wil koppelen aan een nieuwe installatie dan kan dat gewoon. Hierdoor was en is het uitbreiden en updaten van installaties altijd goed te doen.”