‘Draadloos is de toekomst’
LEDVANCE ondersteunt installateurs bij het realiseren van innovatieve oplossingen

Auteur: dr. Henk-Jan Hoekjen.

slimme en installtievriendelijke oplossing van LEDVANCE.
Elektrotechnisch installateurs vormen een onmisbare schakel in het moderne leven. Want alle technologische systemen waarmee we ons anno 2020 omringen, functioneren alleen wanneer deze op de juiste wijze zijn geïnstalleerd. Des te belangrijker dus, dat de elektrotechnische sector zich voortdurend op de hoogte stelt van de laatste innovatieve trends in relevante deelsectoren. Wat dit betreft is de ontwikkeling richting draadloze systemen in de verlichtingswereld een goed voorbeeld. “Installateurs zijn traditioneel gewend om draden aan elkaar te verbinden”, zegt Jan-Pieter Heimgartner namens verlichtingsspeialist LEDVANCE. “Maar dat is tegenwoordig niet meer persé nodig. Er komen steeds meer systemen op de markt die vrijwel geheel draadloos kunnen functioneren. Je hebt er nog maar drie draden bij nodig: de plus, de min en de aarde.” Zijn collega Ronald Moeskops vult aan. “Draadloos is de toekomst.”

dat zich heeft bewezen in professionele situaties.
Energiebesparing
LEDVANCE is een relatief nieuwe naam in de verlichtingswereld. Het bedrijf ontstond in 2016 toen verlichtingsgigant Osram besloot om de divisie algemene verlichting te verzelfstandigen. “We bieden onder meer het volledige LED-lampen assortiment in het merk OSRAM”, vertelt Ronald Moeskops over de bezigheden van LEDVANCE, dat sinds 2018 eigendom is van het Chinese MLS. “Daarnaast ontwikkelen we steeds meer onze eigen verlichtingssystemen en armaturen.” Bij die ontwikkeling speelt een aantal thema’s een belangrijke rol. Zo wijst Moeskops op het grote belang van energiebesparing. “Dit is natuurlijk al enkele jaren een belangrijk onderwerp, maar ook nu is er nog altijd veel te winnen. Je ziet nog steeds dat er op diverse plekken grootschalig gebruik wordt gemaakt van traditionele fluorescentie-systemen. Wij bieden oplossingen waarmee je energiezuiniger kunt verlichten, met een korte terugverdientijd.”
Eén van de voorbeelden die Moeskops en Heimgartner noemen is het SubstiTUBE T8 Connected-systeem, dat speciaal werd ontwikkeld voor toepassing in parkeergarages. Onlangs realiseerde LEDVANCE er een mooi project mee in Utrecht, waar in een parkeergarage in winkelcentrum Hoog Catherijne in totaal duizend armaturen werden vervangen door de nieuwe slimme oplossing van het bedrijf. “De bestaande armaturen in de parkeergarage waren nog niet heel oud, maar met onze oplossing kon zoveel voordeel worden behaald, dat er toch besloten is om de Fluo-armaturen te vervangen door ons LED-systeem. Daarmee kon een grote energiebesparing worden gerealiseerd. Binnen 1 à 2 jaar is deze investering terugverdiend. De gemiddelde levensduur van armaturen in parkeergarages bedraagt 6 tot 7 jaar. Dit betekent dat de opdrachtgever vanaf het derde jaar geld gaat verdienen met deze oplossing.”

onlangs succesvol geïnstalleerd in een school in Duitsland.
Sensoren
Een deel van de energiebesparing wordt behaald doordat LED-oplossingen energiezuiniger zijn dat traditionele buizen. Maar dat is niet het hele verhaal. Een belangrijke energiewinst wordt voorts geboekt doordat het systeem in Utrecht is uitgerust met sensoren, die ervoor zorgen dat de lampen alleen 100 procent licht bieden op het moment dat er iemand in de ruimte aanwezig is. “Zodra de sensor 5 minuten geen beweging detecteert, wordt de LED-buis automatisch gedimd van 100 naar 20 procent lichtopbrengst”, aldus Heimgartner. Na nog eens 2 minuten zonder beweging, schakelt de SubstiTUBE T8 Motion Sensor optioneel volledig uit – een optie die overigens in het Utrechtse project niet gebruikt is. Bij de minste beweging gaat het systeem natuurlijk meteen weer naar 100 procent. “Op die manier voelen gebruikers van de ruimte zich altijd veilig. Dat gevoel van veiligheid wordt verder versterkt door de gekozen lichtkleur: in de nieuwe situatie is de lichtkleur 4.000 Kelvin. Dit is een grote verbetering ten opzichte van de oude situatie, waarin het licht een beetje vergeeld was.”
Heimgartner en Moeskops noemen het in Utrecht geïnstalleerde systeem ‘slim’. “En dat heeft niet alleen te maken met de sensoren, die ervoor zorgen dat er niet meer energie gebruikt wordt dan nodig is”, aldus Moeskops. “Slim betekent wat ons betreft ook dat het systeem gemakkelijk te installeren. Bij dit systeem hoeft de elektrotechnisch installateur namelijk niet het gehele systeem te herbedraden. SubstiTUBE Connected maakt gebruik van Zigbee3.0, een draadloos protocol dat zich heeft bewezen in professionele situaties.” Beide LEDVANCE-medewerkers erkennen dat niet alle installateurs op dit moment al helemaal vertrouwd zijn met het installeren van dergelijke draadloze oplossingen. “De sector is soms nog wat conservatief”, erkent Heimgartner. “Men is gewend aan het trekken en verbinden van draden. Maar er komen steeds meer systemen op de markt die ook draadloos kunnen functioneren. Ik begrijp dat dat eng is voor een sector die al 100 jaar met draad werkt. Maar eigenlijk is het meestal heel eenvoudig. Ik raad installateurs aan om eens een paar projecten te doen. Zodra je met nieuwe draadloze systemen gewerkt hebt, is het onbekende eraf.”

Gebruiksvriendelijkeheid – ook voor de installateur – is voor LEDVANCE belangrijk.
Intelligent systeem
Volgens Heimgartner en Moeskops is het belangrijk dat installateurs op een andere manier naar een project gaan kijken. “Niet meer alleen denken vanuit de technische oplossing, maar vanuit de vraag van de gebruiker”, aldus eerstgenoemde. Zijn collega knikt. “De ‘relamping’ in Utrecht is maar één van de vele voorbeelden. Ook in andere omgevingen, zoals kantoorgebouwen en scholen, zijn er nieuwe innovatieve oplossingen, die gebruikers voordelen bieden.” Voor dergelijke omgevingen biedt LEDVANCE sinds kort het Biolux-systeem, gebaseerd op het concept van ‘human centric lighting’. “Dit is een intelligent systeem, waarbij het dag/nacht-ritme van de gebruiker centraal staat”, aldus Moeskops. “Het hart van het systeem wordt gevormd door een control unit, die via Zigbee 3.0 communiceert met de armaturen in het systeem. Op die manier kan het dag/nachtritme van mensen in kantoren, maar ook bijvoorbeeld in zorg- en onderwijsgebouwen, op een zo goed mogelijke manier ondersteund worden. We hebben onlangs een mooi project gedaan in een school in Duitsland, waar het gelukt is met behulp van verlichting de concentratie van studenten te optimaliseren.”
Het is dit uiteindelijke resultaat van een verlichtingssyteem dat ook bij de installatiebranche centraal moet staan. “En daar helpen wij de sector graag bij”, benadrukt Moeskops. “Zo zorgen wij altijd dat onze systemen eenvoudig te installeren zijn. Wat ons betreft is ook dát deel van de intelligentie van een systeem.” In de showroom in Capelle aan den IJssel tonen de beide LEDVANCE-medewerkers graag aan de elektrotechnische branche welke innovaties het bedrijf zoal heeft ontwikkeld, en op welke wijze elektrotechnisch installateurs deze systemen het beste kunnen installeren. Behalve de reeds genoemde systemen gaat het dan bijvoorbeeld ook om Vivares. Het betreft een nieuw lichtmanagementsysteem en bijbehorende armaturen voor maximaal tweehonderd lichtpunten, bedoeld voor de algemene verlichting van (met name) kantoorruimtes. Dit geheel door LEDVANCE ontwikkelde systeem maakt eveneens gebruik van het Zibee 3.0-protocol. “Natuurlijk bieden we ook diverse systemen die zijn uitgerust mét bedrading, bijvoorbeeld oplossingen die werken met DALI”, aldus Moeskops. “Naast Vivares brengen we bijvoorbeeld ook een IOT DALI-versie met bijbehorende armaturen op de markt, die via de cloud met elkaar te koppelen zijn.”
Draadloze toekomst
Heimgartner en Moeskops laten er evenwel geen twijfel over bestaan dat draadloze systemen de toekomst hebben. “Je bent met een draadloos systeem veel flexibeler”, aldus Heimgartner. “Wanneer je een kantoorruimte opnieuw wilt indelen, hoef je geen nieuwe draden te trekken, maar hoef je alleen een nieuwe zone-indeling te maken via de laptop.” Om optimaal van deze voordelen te kunnen genieten – en gebouweigenaren en gebruikers de oplossingen te kunnen bieden die zij wensen – doet de elektrotechnische branche er verstandig aan zich te ontdoen van de eventueel nog aanwezige koudwatervrees en zich zo spoedig mogelijk verder te bekwamen op het gebied van de draadloze toekomst. Dat is uiteindelijk in het belang van iedereen. Want zonder een vakbekwame elektrotechnische sector komt onze hoogtechnologische maatschappij waarschijnlijk rap tot stilstand.
